Triển khai cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập tỉnh Gia Lai giai đoạn 2023 – 2025

Trong các năm 2020, 2021, 2022, Chính phủ và bộ ngành trung ương đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập (SNCL) như: Nghị định số 120/2020/NĐ-CP ngày 10/9/2020 về vị trí việc làm và số lượng người làm việc trong đơn vị SNCL, Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị SNCL; Thông tư số 56/2022/TT-BTC ngày 16/9/2022 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số nội dung về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập; xử lý tài sản, tài chính khi tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập,…
Do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, kéo dài; bên cạnh đó, bộ ngành trung ương chưa ban hành các Thông tư hướng dẫn nên việc thực hiện các nội dung về tự chủ tài chính theo tiến độ nêu tại khoản 2 – Điều 40 – Nghị định 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ chưa thực hiện được trong năm 2022.

Trên cơ sở Nghị quyết số 116/NQ-CP ngày 05/9/2022 của Chính phủ Về phương án phân loại tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập trong  năm 2022, UBND tỉnh đã cho phép các ĐVSNCL tiếp tục thực hiện theo phương ántự chủ tài chính đã được phê duyệt đến hết năm 2022 và phê duyệt phương án tự chủ tài chính chỉ đối với năm 2022 cho các đơn vị chưa được phê duyệt. Theo quy định của Chính phủ tại Khoản 3 – Điều 1 – Nghị quyết số 116/NQ-CP: từ năm 2023, các ĐVSNCL xây dựng phương án tự chủ tài chính trình cấp thẩm quyền xem xét, phê duyệt theo quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP; đồng thời tại khoản 6 – Điều 9 – Thông tư số 56/2022/TT-BTC ngày 16/9/2022 của Bộ Tài chính, quy định: Việc giao quyền tự chủ tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập được ổn định trong thời gian 05 (năm) năm, phù hợp với giai đoạn phát triển KTXH. Thời kỳ ổn định tự chủ tài chính lần đầu được áp dụng đến năm 2025. Như vậy, theo các quy định trên, các đơn vị SNCL của tỉnh xây dựng và trình cấp thẩm quyền phê duyệt tự chủ tài chính lần đầu là 03 năm cho giai đoạn 2023 – 2025.
Trên địa bàn tỉnh Gia Lai, hiện có 136 đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh đã thực hiện tự chủ tại chính, trong đó:        
+ Đơn vị tự đảm bảo toàn bộ chi thường xuyên và chi đầu tư:          05 đơn vị.
+ Đơn vị tự đảm bảo toàn bộ chi thường xuyên:                               20 đơn vị.
+ Đơn vị đảm bảo một phần chi thường xuyên:                                43 đơn vị.
+ Đơn vị do ngân sách NN cấp toàn bộ chi thường xuyên:               68 đơn vị.
Qua theo dõi, Sở Tài chính nhận thấy quá trình thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các ĐVSNCL của tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn như:
+ Đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách đảm bảo toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên (đơn vị được phân loại nhóm 4) do nguồn thu sự nghiệp còn rất hạn chế hoặc không có nguồn thu nên không có khả năng tăng thu nhập cho người lao động.
+ Đối với các đơn vị SNCL đảm bảo một phần kinh phí chi thương xuyên (đơn vị được phân loại nhóm 3), nhìn chung nguồn thu chưa đảm bảo, tiết kiệm chi thấp, chi thu nhập tăng thêm cho viên chức, người lao động còn hạn chế, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
+ Vẫn có tình trạng đơn vị xây dựng Quy chế chi tiêu nội bộ còn qua loa, chưa sát thực tiễn và còn có nội dung chưa đảm bảo theo chế độ quy định, một số nội dung xây dựng còn chung chung, không cụ thể, ...
+ Một số đơn vị tự chủ ngành y tế ở nhóm 2 (tự chủ chi thường xuyên) còn chưa nghiên cứu các quy định về đối tượng được miễn tiền thuê đất đối với đất xây dựng công trình sự nghiệp theo quy định của pháp luật đất đai, không nộp hồ sơ để được miễn tiền thuê đất nên không được miễn tiền thuê đất và phải nộp tiền thuê đất theo quy định của pháp luật dẫn đến rất nhiều bất cập trong việc thực hiện tự chủ tài chính.
+ Một số đơn vị dự toán cấp 1 khi thẩm tra phương án tự chủ tài chính của đơn vị trực thuộc còn chưa thực hiện hết trách nhiệm của đơn vị chủ quản khi xác định kinh phí chi thường xuyên giao tự chủ từ NSNN và từ nguồn thu, dự kiến phân loại đơn vị trực thuộc theo mức tự chủ tài chính, …
Bên cạnh đó, Thông tư hướng dẫn của bộ, ngành trung ương không kịp thời theo quy định của Chính phủ nêu tại các Nghị định 120/2020/NĐ-CP về vị trí việc làm và số lượng người làm việc trong đơn vị SNCL, Nghị định số 32/2019/NĐ-CP quy định giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, DVC sử dụng NSNN từ nguồn kinh phí chi thường xuyên, … nên việc xây dựng phương án tự chủ của đơn vị SNCL vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn.
Từ tình hình đó, ngày 17/3/2023, Sở Tài chính tỉnh Gia Lai tổ chức Hội nghị Triển khai cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập tỉnh Gia Lai giai đoạn 2023 – 2025. Tham dự hội nghị, có 303 đại biểu đăng ký tham gia là Thủ trưởng/Lãnh đạo Sở, ban, ngành, đơn vị dự toán cấp I và bộ phận Kế hoạch - Tài chính; Thủ trưởng đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc sở, ban, ngành và viên chức Kế toán; Thủ trưởng, kế toán các đơn vị sự nghiệp công trực thuộc UBND tỉnh.

Bà Trần Thị Huệ - Phó Giám đốc Sở đã giới thiệu một số nội dung quy định tại các văn bản QPPL về tự chủ tài chính, các nội dung cần lưu ý và thời gian thực hiện.

Tại Hội nghị, đại diện Lãnh đạo Sở Nội vụ và công chức chuyên môn đã cùng với Sở Tài chính tham gia trao đổi với đại biểu về các nội dung liên quan đến vị trí việc làm và số lượng người làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập; về đề án vị trí việc làm nêu tại Nghị định số 106/2020/NĐ-CP; về hợp đồng đối với một số việc trong cơ quan hành chính và đơn vị SNCL nêu tại Nghị định số 111/2022/NĐ-CP ngày 30/12/2022 của Chính phủ và trao đổi các vấn đề vướng mắc liên quan mà đại biểu nêu về cơ sở, căn cứ lập phương án tự chủ tài chính của đơn vị SNCL để sau Hội nghị, các đơn vị nghiên cứu các quy định nhằm xây dựng phương án tự chủ tài chính giai đoạn 2023 – 2025 sát với tình hình của đơn vị và xu hướng phát triển theo đúng tinh thần của Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị SNCL.

Trần Thị Huệ - Phó Giám đốc Sở Tài chính